نوبت کاری (شیفت کاری) چیست؟

بسیاری از مشاغل هستند که در تمامی ساعات شبانه روز فعالیت دارند و کارکنان باید ساعات کاری خود را در شیفت ها و نوبت کاری های متفاوت بگذرانند. بدین منظور طبق قانون کار این مشاغل به علت فشار کاری که به کارکنان خود  وارد می کنند، می بایست مبلغی به عنوان فوق العاده نوبت کاری در نظر بگیرند.

ماده 55- کار نوبتی عبارت است از کاری که در طول ماه گردش دارد ، به نحوی که نوبت های آن در صبح یا عصر یا شب واقع می شود .

انواع نوبت کاری

بر اساس ماده ۵۶ قانون کار ، ۴ نوع نوبت کاری برای مشاغل در نظر گرفته شده است:

• نوبت کاری صبح و عصر
• نوبت کاری صبح، عصر و شب
• نوبت کاری صبح و شب
• نوبت کاری عصر و شب

از ساعت ۶ صبح تا ۱۴، شیفت صبح، از ساعت ۱۴ تا ۲۲، شیفت عصر و از ساعت ۲۲ تا ۶ نیز شیفت شب به حساب می‌آید.

هر شیفت کاری شامل ۸ ساعت کار می‌شود. شیفت کاری عصر و شب بسیار دشوارتر از ساعات کاری دیگر است و افرادی که در این ساعات کار می‌کنند، مبلغ بیشتری را به عنوان دستمزد دریافت می‌کنند. لازم به ذکر است که مزایای انواع شیفت‌های کاری متفاوت است. همان‌طور که گفتیم نوبت کاری به کاری گفته می‌شود که زمان انجام آن در طول ماه در گردش باشد و اگر مدت کارکرد فرد کمتر از یک ماه باشد به آن نوبت کاری گفته نمی‌شود.

ماده 57- در کار نوبتی ممکن است ساعات کار از 8 ساعت در شبانه روز و چهل و چهار ساعت در هفته تجاوز نماید ، لکن جمع ساعات کار در چهار هفته متوالی نباید از 176 ساعت تجاوز کند .

نحوه محاسبه فوق العاده نوبتکاری

مبنای محاسبه فوق‌العاده نوبتکاری، حقوق ثابت کارگر خواهد بود.

– کارگران شیفت صبح و عصر ۱۰ درصد مزد مازاد به عنوان فوق‌العاده نوبتکاری دریافت می‌کنند.

– کارگران شیفت صبح، عصر و شب ۱۵ درصد مزد بیشتر تحت عنوان فوق‌العاده نوبتکاری دریافت می‌کنند.

– کارگران شیفت صبح و شب ۲۲.۵ درصد مزد معمول خود، اضافه حقوق دریافت می‌کنند.

– کارگران شیفت عصر و شب هم ۲۲.۵ درصد مزد معمول خود اضافه حقوق دریافت می‌کنند.

 

آیا کارگرانی که 24 ساعت کار و 24 ساعت استراحت می کنند نوبت کار هستند و آیا می توانند از فوق العاده نوبت کاری استفاده کنند ؟

کارگرانی که بر اساس قرارداد کار و شرایط کار مورد توافق 24 ساعت کار و 24 ساعت استراحت  می کنند با عنایت به تعریف کار نوبتی موضوع ماده 55 قانون کار نوبت کار نبوده و محق به دریافت فوق العاده مربوط نخواهد بود ولی چنانچه با توجه به عرف و روال کارگاه به این قبیل کارگران وجهی تحت عنوان فوق العاده نوبت کاری پرداخت شده باشد دریافت آن جزء حقوق مکتسبه کارگران بوده و طبق روال گذشته به آن عمل خواهد شد .

آیا مزد فوق‌العاده شب کاری به کارگران نوبت کاری هم تعلق می‌گیرد؟

با توجه به ماده ۵۸ قانون کار برای هر ساعت کار در شب تنها به کارگران غیر نوبتی ۳۵% اضافه بر مزد ساعت کار عادی تعلق می‌گیرد.

در نتیجه، فوق‌العاده شب کاری، به کارگران نوبت کار پرداخت نمی‌شود و در واقع فعالیت در شیفت شب به معنای شب کاری نیست.

 

فوق العاده جمعه کاری کارگران نوبتکاری چگونه محاسبه می شود؟

چنانچه روز کاری کارگران نوبت کار به روز تعطیل هفتگی جمعه برخورد کند مورد از مصادیق کار در روز جمعه و الزام به تعطیل یک روز دیگر در هفته به جای جمعه می باشد و در این صورت این قبیل کارگران محق به دریافت 40% فوق العاده موضوع تبصره یک ماده 62 قانون کار نیز خواهند بود